Aanpak psychisch geweld: geef Tweede Kamerleden een reactie

Tweede Kamerleden Kirsten van den Hul (PvdA), Nevin Özütok (GroenLinks) en Vera Bergkamp (D’66) hebben een consultatienota psychisch geweld opgesteld. Met feiten, kennis en ontwikkelingen over de aanpak van psychisch geweld in Nederland. Inclusief de stemmen van slachtoffers die dagelijks de ernstige gevolgen van psychisch geweld moeten dragen. De drie Tweede Kamerleden hebben daarnaast een hele serie vragen aan professionals: is de aanpak van psychisch geweld voldoende? Moet het expliciet strafbaar worden? Doet de overheid voldoende aan zorg, begeleiding en preventie?

Het is positief dat deze Tweede Kamerleden zich het lot van slachtoffers aantrekken en dat ze zich openstellen voor meningen en kennis vanuit het veld. De Kamerleden vragen hulpverleners, juristen en politie expliciet om specifieke vragen te beantwoorden. Dit is echt een kans om als professional aan de Tweede Kamer duidelijk te maken wat je vindt van de aanpak van psychisch geweld in Nederland.

De Tweede Kamerleden hebben grondig onderzoek gedaan naar psychisch geweld en met diverse ervaringsdeskundigen en experts in het veld gesproken. Ook het Verdwenen Zelf heeft in de aanloop van deze nota gesproken met de betrokken Tweede Kamerleden. Dit deden wij om onze ernstige zorgen uit te spreken over de gebrekkige aanpak van psychisch geweld in Nederland.

De afgelopen zeven jaar heeft het Verdwenen Zelf tienduizenden getuigenissen ontvangen van slachtoffers die aanlopen tegen het gebrek aan (h)erkenning van psychisch geweld en het ontbreken van beleid op dit vlak. Dit wordt ook bevestigd door diverse experts op het terrein van huiselijk geweld, door een groeiende hoeveelheid wetenschappelijk onderzoek en door de klinische ervaring van de 25 aan ons verbonden psychologen en therapeuten en andere professionals. Het Verdwenen Zelf wordt trouwens genoemd in de nota en in de nota is ook gebruik gemaakt van de uitspraken van een slachtoffer die we aan hen verbonden hebben.

Waarom is jullie reactie nodig? De minister van Volksgezondheid laat in de beantwoording van vragen die eerdergenoemde Kamerleden in juli 2020 hebben gesteld zien waarom de huidige aanpak gebrekkig is. De minister beschouwt de aanpak van psychisch geweld als een soort juridisch gegeven en vindt daarnaast dat de huidige aanpak van huiselijk geweld al voldoende antwoord biedt op de problemen van slachtoffers. Waarom zijn antwoord niet afdoende en ronduit ontwijkend is, onderbouwen wij in een nieuwsbericht dat specifiek hier op ingaat.

Het beleid van de overheid schiet in onze ogen op alle fronten te kort:

  • Preventie: de meeste slachtoffers weten niet of pas (te) laat dat zij psychisch mishandeld worden. Dit komt mede omdat er geen preventie vanuit de overheid op dit terrein is: er zijn geen lesprogramma’s voor scholen, er is geen psycho-educatie voor kinderen of partners die dit overkomt en geen publiekscampagnes die ingaan op wat psychisch geweld is. Communicatie, psycho-educatie en voorlichting over psychisch geweld ligt vrijwel geheel in handen van individuele professionals of particuliere organisaties (zoals het Verdwenen Zelf) die zich het lot van slachtoffers aantrekken. Er ligt een berg werk en er zijn te weinig mensen en middelen. Ook wisselt de kwaliteit enorm. Het is schrijnend dat de overheid dit onderwerp laat liggen.
  • Zorg: het ontbreekt aan door de overheid gestimuleerde opleidingen en trainingen op dit vlak, aan evidence-based aanbod om slachtoffers te behandelen, er zijn geen handleidingen of richtlijnen, er wordt geen onderzoek naar gedaan vanuit het Rijk, traumatherapie specifiek voor psychisch geweldslachtoffers wordt vaak niet vergoed, veel slachtoffers krijgen binnen de GGZ te maken met misdiagnoses en menig slachtoffer wordt niet (h)erkend als slachtoffer van huiselijk geweld door instanties.
  • Civielrecht & zorg: binnen de context van vechtscheidingen, de jeugdzorg en het familierecht wordt nog te vaak psychisch geweld niet erkend, waardoor veel slachtoffers (kinderen en ex-partners) blijvend aan psychisch huiselijk geweld worden blootgesteld. Rechtszaken, mediation, OTS of UHP trajecten, gezamenlijke zorgtrajecten: slachtoffers moeten zich voegen in allerlei interventies zonder dat het psychische geweld daadwerkelijk gestopt wordt.
  • Repressie: slachtoffers kunnen feitelijk geen aangifte doen van psychisch geweld, er wordt dus ook nooit vervolging naar ingesteld en daders worden slechts zeer zelden effectief strafrechtelijk aangepakt of gestopt. Schrijnend genoeg moeten slachtoffers wachten tot ze fysiek of seksueel geweld meemaken voordat er überhaupt de mogelijkheid is tot genoegdoening en normstelling vanuit de overheid. Daders kunnen meestal ongehinderd vaker slachtoffers maken.

Dit is een trieste opsomming van gebreken in beleid. De overheid kan hierin echter stappen zetten. Diverse landen in Europa en daarbuiten doen veel meer aan psychisch geweld, met het nodige resultaat. Het kan dus wel. Iets doen aan deze problematiek als professional? Laat je stem horen! Lees de consultatienota psychisch geweld en geef een reactie op de specifieke vragen die de Tweede Kamerleden aan de diverse beroepsgroepen stellen. Antwoorden kan je sturen naar: s.wijlhuizen@tweedekamer.nl.

Het is heel belangrijk dat professionals hun ervaringen delen en een signaal geven. Mocht je behoefte hebben aan (wetenschappelijke) onderbouwing dan kun je op onze pagina feiten en cijfers informatie vinden en/of aanvragen.

11 gedachten aan “Aanpak psychisch geweld: geef Tweede Kamerleden een reactie”

  1. Herkenbaar. Bij mij is het nooit erkend. Psycholoog heeft het benoemd. En behandeld. Maar de buitenwereld blijft ontkennen. Beschermd mijn ex.

    1. Wat heftig Dan, dat je dat hebt moeten meemaken! Misschien kan je psycholoog haar geluid richting de Tweede Kamer laten horen, stuur gerust dit bericht door aan hulpverleners die hier aandacht voor hebben.

  2. Ik ben het helemaal met jullie eens. Ik vind vooral dat het schort aan preventie en hulp. Ik ben zelf ervaringsdeskundige en ben in mijn jeugd psychisch mishandeld en verwaarloosd. Ik heb op late leeftijd zelf ontdekt dat ik een KOPP (kind van ouders met psychiatrische problemen) ben en psychisch mishandeld ben. Niemand heeft mij dit verteld. Als dit wel was gebeurd, door op school aandacht hiervoor te hebben bijvoorbeeld had ik eerder inzicht gehad dat het niet normaal is dat een ouder voorwaardelijk van je houdt. Ik had graag geweten dat ik niet het probleem was. Ik ben ook hulpverlener en ben voor mezelf begonnen en begeleid mensen die zich ook KOPP voelen. Er is te weinig aandacht voor deze groep, die best groot is. Helaas zijn er veel mensen die in hun jeugd psychisch mishandeld zijn. Of in hun latere leven mishandeld worden door een partner. Er is mijns inziens te weinig aandacht in de hulpverlening voor de gevolgen van psychische mishandeling. Ik besef nu dat ik onveilig gehecht ben en dat zorgt voor extra problemen in mijn leven. Dat ik dit hersteld heb komt doordat ik zelf mijn weg hierin gevonden heb. De hulpverlening had hierin meer kunnen betekenen, door het te benoemen. Door psycho-educatie te geven. Dit is ook de reden en motor voor mij om hulp te bieden aan mensen die psychisch mishandeld zijn. Ik merk dat deze groep nauwelijks aandacht vraagt voor zichzelf omdat we ons schamen, of we bagatelliseren onze ervaringen, of onze ouders willen beschermen of omdat we het niet gewend zijn aandacht te vragen voor onszelf.

    1. Heel goed Marion dat je dit benoemt, aan deze kennis ontbreekt het veelal, waardoor je als kind geen idee hebt wat er gaande is en jezelf de schuld geeft van je ouders’ gedrag. En helemaal goed als je dit ook expliciet doorgeeft aan de Tweede Kamerleden, zodat zij dit horen en meenemen in hun plan.

  3. Zeventien jaar heb ik het volgehouden met de dader. Gelukkig is het nu voorbij. Maar de gevolgen zijn groot, ook voor mijn inmiddels volwassen kinderen.
    Er moet veel meer over naar buiten komen. Dat het bestaat, dat er veel mensen psychisch lijden. Het taboe moet eraf! Het komt in alle lagen van de bevolking voor. En wij hoeven ons niet te schamen. Wij zijn slachtoffer en zullen daar mee moeten leren leven! En wij redden het met ons vieren, wij zijn sterk. Graag zou ik met mijn ervaringen anderen willen helpen! Ik heb twee jaar lang therapie gehad, maar toen ik benoemde dat ik 17 jaar samen ben geweest met een narcist ging men daar helemaal niet op in. Ik ben goed geholpen bij de GGZ, ik ben sterker en kan mijn grenzen beter aangeven, maar de reden van mijn problemen is niet besproken helaas! Misschien door onwetendheid en daar moet dus verandering in komen.

    1. Fijn Caroline, dat het nu beter gaat. De gevolgen zijn inderdaad groot, misschien kan je dat nog meegeven aan je behandelaren in de GGZ of ze meegeven dat net een film is gemaakt die ze kunnen zien: “Zij lijkt het probleem te zijn”. Hierin leren professionals hoe ze intiem geweld kunnen signaleren.

  4. Goedemiddag,

    Ik val met de deur in huis. Ik ben een van degenen die vele jaren psychisch en lichamelijk zijn mishandeld door hun partner. Tijdens de scheiding nam het mentale geweld en het financieel uitbuiten door mijn ex partner groteske vormen aan. Hè bah, een vechtscheiding, noemden anderen het. Nou nee. Vechten gebeurt door twee partijen. Mijn ex liet mij alle hoeken van de ring zien. Door te liegen, onterecht verwijten, frauderen, bluffen, powerplay en zwartmaken bij de kinderen, familie en vrienden. Ik ontweek en verdedigde mezelf alleen maar en bleef vragen om een eerlijke fifty-fifty verdeling en nette, respectvolle scheiding. Waar mijn ex zich nooit iets van heeft aangetrokken.

    Een psychologe stelde na diverse tests en gesprekken vast dat ik leed aan het NSS, narcistisch slachtoffer syndroom. Een heus trauma, veroorzaakt door langdurig, narcistisch misbruik. Dat mijn ex inderdaad een ziekelijke narcist is, zal waarschijnlijk nooit officieel worden vastgesteld, want hij legt elke schuld buiten zichzelf en wil zich niet laten testen. Maar alle kenmerken kloppen.

    Na enkele jaren ben ik er met professionele hulp helemaal bovenop gekomen. Ik heb veel andere slachtoffers van huiselijke mishandeling leren kennen. Ik ben geschrokken van hoeveel van deze slachtoffers er zijn. Onze verhalen lijken opmerkelijk veel op elkaar. Daarom kunnen we elkaar goed begrijpen en helpen met adviezen. Vrijwel al deze slachtoffers zijn integere, lieve, invoelende mensen. Ooit stabiel en sterk, maar door de mishandeling zichzelf kwijtgeraakt en vervallen in de overlevingsstand.

    We vinden de term vechtscheiding de plank volledig misslaan. Er is vrijwel steeds één gewetenloze agressor en de ander is het slachtoffer. Ik noem het een eenzijdige treiter- en sloopscheiding. Dat is precies wat het is. Helaas blijven de meeste hulpverleners vasthouden aan protocollen die horen bij een lastige scheiding. Als slachtoffer verwacht je geholpen te worden. Maar hulpverleners duwen je tot je grote ontzetting van de wal in de sloot.

    Als er kinderen zijn, wordt het nóg schrijnender. Doorgaans wordt de agressor, die uitstekend kan toneelspelen en manipuleren, geloofd. Niet alleen door familie en vrienden, maar ook door hulpverleners en rechters. Het slachtoffer, dat door de langdurige mishandeling een schim van zichzelf is geworden en wanhopig probeert de kinderen en zichzelf te beschermen tegen de agressor, wordt gezien als de onwillige ouder en gedwongen te blijven communiceren met de agressor. Dit verergert het trauma dat het slachtoffer en de kinderen hebben opgelopen. Want alleen zo weinig mogelijk contact zou zorgen voor rust, minder stress en een begin van genezing mogelijk zou maken. Niet zelden raakt het slachtoffer de kinderen kwijt door een uithuisplaatsing of toewijzing aan de agressor. De omgekeerde wereld noem ik dat. De verkeerde wordt gestraft, met vergaande en onomkeerbare gevolgen. Het slachtoffer is de kinderen kwijt en ontroostbaar. De kinderen moeten het zonder de betrouwbare en werkelijk liefhebbende ouder doen, worden dagelijks door de agressor mishandeld en lopen een levenslang trauma op.

    De rol die jeugdzorg hierbij speelt, is vaak funest. En met vaak bedoel ik hier heel vaak. Het is zó erg dat als een slachtoffer vraagt om advies aan mede slachtoffers, de antwoorden neerkomen op: ‘Probeer jeugdzorg buiten de deur te houden, want die maken het alleen maar erger. Ze helpen je ex om jou en de kinderen kapot te maken’. Dit is toch vreselijk?

    Ik durf te beweren dat bij het overgrote deel van wat vechtscheidingen worden genoemd, er één agressor is. Meer nog dan de andere verbetergebieden, wil ik pleiten voor het geven van onderricht aan hulpverleners, politie, rechters en advocaten over het herkennen van deze situaties. Deze lessen kunnen volgens mij het beste worden gegeven door mensen die zelf slachtoffer van partner mishandeling zijn geweest. Wees open over de kwalijke rol die instanties als jeugdzorg helaas vaak spelen. Want alleen van fouten kun je leren.

    Ik hoop dat ik hiermee een bijdrage heb kunnen leveren aan dit goede initiatief. Zet hem op. Laat slachtoffers niet langer in de kou staan. Vecht voor ons. We zijn het waard.

    1. Beste Nanda, wat je beschrijft is exact waarom wij hier al jaren aandacht aan geven. De vele duizenden getuigenissen van mensen die dit meemaken en ons hierover berichten nopen daartoe en de onderzoeken die dit uitwijzen. Iris beschrijft het in haar tweede boek, in hoofdstuk 7, uitgebreid en onderbouwt het middels diverse bronnen. We nemen dit al expliciet mee in onze trainingen voor (jeugd & gezin) professionals, in de workshops voor cliënten, in de artikelen die we publiceren en in de contacten die we hebben met organisaties.

  5. Wat fijn dat hier aandacht aan gegeven wordt.
    Narcisme is een groot probleem, ook maatschappelijk. Juist een narcist laat zich niet tot nauwelijks diagnosticeren. Het is vrijwel onmogelijk om een narcist te diagnostiseren, juist vanwege de manipulaties. Zie ook onderstaande link.
    https://autspoken.nl/autisme-of-narcisme/#:~:text=De%20meeste%20psychiaters%20en%20psychologen,met%20deze%20anti%20sociale%20persoonlijkheidsstoornis.

    Een slachtoffer blijft te lang in de destructieve relatie en heeft vaak nog sympathie voor de dader (Stockholm syndroom). Het feit dat je mishandeld en misbruikt wordt is niet te vatten. De wandaden worden onder het bewuste tapijt geschoven. (Cognitieve dissonantie).
    Vaak belandt het slachtoffer bij de “hulp”verlening met verkeerde stempels met alle negatieve gevolgen van dien. Verkeerde diagnose betekent immers verkeerde behandeling met hertraumatisering (secundaire victimisatie) tot gevolg.
    Veelvuldig wordt gedacht dat een narcist zo’n blaaskaak is. Echter, een verborgen narcist voldoet naar de buitenwereld toe totaal niet aan dit kenmerk. Het beeld wat de meeste mensen hebben van een narcist klopt niet. Het spel wordt binnenshuis zo subtiel gespeeld dat je het zelf als slachtoffer niet eens door hebt. Vaak vallen de puzzelstukjes pas (jaren) na uiteengaan in elkaar. Je beseft dat je als een kikker in de pan hebt gezeten en er niet uit kon (boiled frog). De narcist maakt je verslaafd door je af en toe die kruimel te geven. Om geestelijk los te komen van de narcist duurt vaak jaren, als je er al ooit van kunt loskomen of genezen. Afsluiting van een “relatie” met een narcist krijg je niet van de narcist, vaak blijft het een open wond. Veel slachtoffers lijden aan NSS / PTSS.
    Narcistisch Slachtoffer Syndroom, afgekort NSS staat niet in de DSM-5, het handboek voor de classificatie van psychische stoornissen, waardoor het vrijwel niet bekend is en slachtoffers niet geholpen worden.
    Een scheiding met een narcist is vaak een jarenlange slepende kwestie waarbij sprake is van diefstal, leugens, manipulaties en bedrog. Dat deze scheiding dan gedefinieerd wordt als vechtscheiding is bijzonder pijnlijk. Het is namelijk een eenzijdige vechtscheiding waarbij de narcist niks schuwt. Het slachtoffer staat in de kou. Het wordt tijd dat er meer herkenning en erkenning komt.

    *Bovenstaande is bewust in de derde persoon geschreven.

    Graag zou ik mijn steentje willen bijdragen. Er mag contact met me opgenomen worden.

    1. Dit wordt ook uitgebreid beschreven en onderbouwd in beide boeken van Iris Koops en uiteraard besteden we hier ook al aandacht aan op onze sites, workshops en trainingen.

  6. Gisteren door huisarts naar psychiater gestuurd omdat ik in paniek aangaf niet te kunnen kiezen tussen moord of zelfmoord na 30 jaar narcistisch misbruik. Half jaar geleden idem dito en toen probleem bij psycholoog gemeld. Nu gaan ze ws gedrieën een oxazepammetje voorschrijven……….🤣

Geef een reactie

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *