“Een ouder met (trekken van) narcisme of psychopathie doet een kind actief iets aan, door het duidelijk te maken dat hij het verdiend heeft, dat het zijn eigen schuld is. Het slachtoffer wordt op die manier verantwoordelijk gemaakt voor zijn of haar slachtofferschap.”
Dat zegt Iris Koops vandaag in een interview met GGZ Totaal. Hierin geeft zij aan de hand van de casus van Roos aan wat de beperkingen en mogelijkheden zijn bij herstel van emotionele en psychische mishandeling.
Iris gaat in het stuk in op veel thema’s die van belang zijn bij het herstellen van narcistische mishandeling en hoe misvattingen dit herstel kunnen blokkeren. Bijvoorbeeld als de verantwoordelijkheid van de mishandeling juist bij het slachtoffer wordt gelegd.
Iris: “Narcisten en psychopaten weten hun slachtoffers ervan te overtuigen dat zij de eigenlijke schuldige zijn. Ze zeggen ‘Ik moet jou zo behandelen, omdat jij….’ Dat idee, dat je zelf de oorzaak bent van de mishandeling, wordt vervolgens geïnternaliseerd. Zeker voor kinderen die opgroeien onder zo’n ouder is de impact enorm. Maar ook volwassenen die een relatie aangaan met een dergelijke pleger (die in het begin heel charmant lijkt), komen vaak in die fuik terecht en raken beschadigd.”
Dit alles was de reden waarom Iris in 2013 het Verdwenen Zelf is gestart en twee boeken schreef die een belangrijke rol spelen in het herstelproces van veel ervaringsdeskundigen. Iris: “Slachtoffers verdienen een onderbouwde en genuanceerde visie over de impact en het mogelijke herstelproces.”
Meer weten over de boeken van Iris? Kijk dan hier.
Wat een goed stuk. Als hulpverlener vind ik vooral dit stuk erg treffend en verhelderend:
‘Vooropgesteld: het gaat hier niet om verwaarlozing, maar om mishandeling”, vertelt Koops. “Als een kind – in de ogen van de ouder – iets verkeerd heeft gedaan en er wordt als straf bijvoorbeeld een week niet tegen hem gepraat, dan moet je dat zien als mishandeling, als ondermijning. Dat is van een andere orde dan een verslaafde of depressieve ouder die weinig aandacht aan het kind besteedt en dus iets nalaat, uit onmacht of onvermogen.
Een ouder met (trekken van) narcisme of psychopathie doet een kind actief iets aan, door het duidelijk te maken dat hij het verdiend heeft, dat het zijn eigen schuld is. Het slachtoffer wordt op die manier verantwoordelijk gemaakt voor zijn of haar slachtofferschap’.
Zeer helder!
Belangrijk stuk!
Ik hoop dat er steeds meer bekendheid komt over dit fenomeen met bijdragen als deze. En dat steeds minder mensen opnieuw worden getraumatiseerd door het onbegrip vanuit instanties en hulpverlening.
Een sterk artikel. Het leest makkelijk, wordt niet zwaar terwijl het onderwerp toch behoorlijk heftig is. De term narcisme wordt heel goed uitgelegd en het onderscheid tussen wat dit werkelijk inhoud en de gemaksterm wordt duidelijk. Fijn dat dit artikel op GGZtotaal staat waardoor het serieuzer wordt genomen door ggz-medewerkers. Ik heb het stuk al gedeeld met collega’s om hen bewuster te maken over dit onderwerp.
Weer een stukje verder naar bekendheid met dit fenomeen!
Zoveel dank voor dit zeer inzichtelijke en spot on interview van Iris zelf.
Ik haal er een paar sterkte quotes uit die me aanspreken:
“Ik heb niet te maken gehad met ‘huis tuin en keuken-geweld’, dus noch ikzelf, noch de paar hulpverleners die ik bezocht, herkende het als ernstige mishandeling. Simpel gezegd: ik ben niet geslagen, er werd materieel goed voor me gezorgd en mijn ouders waren keurige mensen. Ik wist zelf niet wat er met me aan de hand was en dacht jarenlang dat al mijn problemen door mijn karakter kwamen. Nu pas weet ik dat ik slachtoffer was van ernstige emotionele mishandeling’.”
Hierin wordt als start van de tekst zeer kernachtige een helder een beeld neergezet van het onderwerp emotioneel en psychisch geweld.
Nog een sterk stuk in de tekst:
“Vooropgesteld: het gaat hier niet om verwaarlozing, maar om mishandeling”, vertelt Koops. “Als een kind – in de ogen van de ouder – iets verkeerd heeft gedaan en er wordt als straf bijvoorbeeld een week niet tegen hem gepraat, dan moet je dat zien als mishandeling, als ondermijning. Dat is van een andere orde dan een verslaafde of depressieve ouder die weinig aandacht aan het kind besteedt en dus iets nalaat, uit onmacht of onvermogen.”
Zo belangrijk het onderscheid te gaan leren maken tussen verwaarlozing en mishandeling. Het eerste dat gaat over onvermogen of onmacht en het tweede dat betreft een doelbewuste en verborgen gerichtheid op het stelselmatig en fasegericht afbreken en of uithollen van een slachtoffer. En dat dit zowel kinderen als volwassenen kan betreffen.
Tevens ben ik blij met de adviezen aan het eind van dit interview voor de mensen die hulp zoeken en voor de hulpverleners. Het interview nodigt uit om aan de slag te gaan met de boeken van Iris Koops, die van onschatbare waarde zijn en waren voor velen in hun zoektocht en herstel.
Dankjewel Iris voor al je goede werk!
Een zeer verhelderend en goed interview. Prettig ook om te lezen. Het illustreert heel duidelijk wat de impact is van het misbruik maar vooral ook het gedrag van de persoon met ‘narcistische trekken’. Hoe het misbruik op een subtiele manier zich steeds verder kan uitbreiden en goede illustratie wat belangrijk is in de opstelling richting de hulpverlening wat je beter wel en niet kunt doen.